Opis projektu
Geneza pomysłu
W 24.03.2014 r. w Słońsku zostało podpisane porozumienie w sprawie nieodpłatnego przekazania nieruchomości dla PNUW zlokalizowanej w Słońsku z przeznaczeniem na cele publiczne, służące ochronie środowiska poprzez wybudowanie „muzeum przyrodniczego z częścią administracyjną oraz zapleczem technicznym”.
Projekt będzie realizowany w miejscowości Słońsk; powiat Sulęciński, województwo lubuskie, na terenie otuliny Parku Narodowego „Ujście Warty”, objętego Konwencją RAMSAR i na terenie obszaru Natura 2000 PLC 080001 Ujście Warty. Projekt będzie miał zasięg ogólnopolski ze względu na rangę obszaru chronionego, przy którym powstanie Muzeum. Oferta edukacyjna Parku jest skierowana do szerokiego grona odbiorców, w tym do grup zorganizowanych i turystów z całej Polski. Usytuowanie muzeum przy krajowej drodze 22, nie pozostanie bez znaczenia dla przyrody Parku. Łatwy i bezpieczny dojazd umożliwi prowadzenie zajęć edukacyjnych na terenie najcenniejszych jego obszarów i zabezpieczy przed nadmierną penetracją przez turystów.
Prace przygotowawcze
Realizację budowy muzeum rozpoczęto od podpisania umowy z Architektem Marcinem Giedrowiczem w dniu 18.11.2015 r., na wykonanie koncepcji programowo-architektonicznej obiektu muzealnego Parku Narodowego „Ujście Warty” w ramach projektu pn. „Budowa i wyposażenie ośrodka muzealno-edukacyjnego wraz z zapleczem administracyjnym oraz technicznym”. Przedstawione warianty były szeroko omawiane w gronie pracowników Parku oraz członków Rady Naukowej przy Parku. Ostateczna koncepcja została przekazana dla Parku zgodnie z umową w dniu 31 marca 2016r. Zawiera ona funkcje przyszłego Ośrodka, założenia architektonicznie (budynek przyjazny środowisku, zarówno w architekturze jak i pod względem przyjętych rozwiązań technicznych, w tym pompy ciepła, ogniwa fotowoltaiczne oraz zastosowanie tzw. wody szarej). Koncepcja zawiera scenariusz wystawy stałej oraz zagospodarowanie terenu. W wyniku realizacji zadania uzyskaliśmy dokumentację na budowę i wyposażenie nowoczesnego i wielofunkcyjnego budynku, który będzie służył działaniom związanym z edukacją, udostępnianiem Parku oraz zarządzaniem terenem chronionym.
W następnym etapie przeprowadzono procedurę wyłonienia wykonawcy na wykonanie projektu budowlanego i wykonawczego wraz z pozwoleniem na budowę na bazie przyjętej koncepcji. W dniu 28 września 2016 r. zostały podpisane umowy z konsorcjum Kolektyw Maciej Stawarz i TT Studio Sp. z o.o. na wykonanie zadania pn. Opracowanie pełno branżowego projektu budowy i wykonania wystaw – Ośrodka muzealno-edukacyjnego wraz z zapleczem administracyjnym oraz technicznym. Prace trwały do 15 maja 2017 r., a efekt tych prac było przekazanie dla Parku projektów budowlanych i wykonawczych wraz z pozwoleniem na budowę muzeum. 31 stycznia 2018 r. została podpisana umowa o dofinansowanie projektu „Budowa i wyposażenie Ośrodka Muzealno-Edukacyjnego wraz z zapleczem administracyjnym oraz technicznym” w ramach działania 2.4: Ochrona przyrody i edukacja ekologiczna oś priorytetowa II Ochrona Środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020.
Całkowity koszt projektu wynosi: 22 920 517,10 zł w tym dotacja z UE wynosi 12 962 247,89 zł, z budżetu Państwa 2 287 455,51 oraz środki finansowe Parku to 7 670 813,70 zł. (Aktualne koszty projektu to: 29 039 767,04 zł w tym dotacja z UE wynosi 16 848 851,32 zł, z budżetu Państwa 1 200 722,68 oraz środki finansowe Parku to 9 219 941,95 zł.)
Dzięki temu można w tym roku rozpocząć działania zmierzające do realizacji projektu.
Etap I – Kadra i procedury
Pierwszym krokiem jest wybór odpowiedniej kardy do zarządzania projektem oraz nadzór budowlany. Potencjał kadrowy to, obok potencjału finansowego i technicznego, najważniejszy element powodzenia realizacji projektu.
W ramach tego etapu, na podstawie projektów wykonawczych (budowlanego i projektu wystaw stałych) a przede wszystkim aktualnych kosztorysów inwestorskich wykonanych na podstawie przedmiaru robót, zostanie opracowany SIWZ oraz procedura przetargowa, która będzie przeprowadzona dwoma postępowaniami: 1 –obejmująca prace budowlane, 2 – wykonanie wystaw stałych. W ramach działania zostanie opracowany również SIWZ na szczegółowe scenariusze wystaw stałych (szczegółowe opisy od poszczególnych punktów edukacyjnych, plansz, gier i maszyn edukacyjnych, przygotowanie szczegółowych wytycznych do materiałów audio i wideo). Rezultatem będzie przygotowanie procedury przetargowej gotowej do ogłoszenia.
Ten etap planowany jest na koniec I kwartału 2018 r.
Etap II – Budowa muzeum
Na tym etapie realizacji Ośrodka Muzealno-Edukacyjnego zaplanowano budowę obiektu.
Budynek użyteczności publicznej, pełniący funkcję podstawową muzealno–edukacyjną, jest przeznaczony do zwiedzania wystaw stałych i czasowych, przedstawiających zagadnienia związane z Parkiem, przeprowadzania szkoleń edukacyjnych oraz zapewniający obsługę ruchu turystycznego. Jest ogólnodostępny, również dla osób niepełnosprawnych.
W budynku jednorazowo może przebywać:
- osoby administracyjne do 10 osób
- osoby zwiedzające wraz z uczestnikami szkoleń ok. 200 osób.
Budynek użytkowo podzielony na części: ogólnodostępną przestrzeń komunikacyjną, muzealną, dydaktyczną, administracyjną, technologiczną i warsztatową.
Przestrzeń komunikacyjna stanowi część ogólnodostępną, na którą składają się: wiatrołap, hol główny, szatnia, punkt informacyjny z kasą biletową oraz sklepikiem, a także miejsce konsumpcji i poczekalnia z dostępem do kawiarni. Z holu znajduje się wejście do sanitariatów ogólnodostępnych oraz dla osób niepełnosprawnych.
Przestrzeń wystawiennicza stała obejmuje około 40% powierzchni użytkowej budynku. Wszystkie pomieszczenia do dyspozycji zwiedzających dostępne są z poziomu posadzki parteru. Zaprojektowano budynek o prostym wyrazie architektonicznym, wkomponowany w otoczenie. W płytach tworzących elewacje będą wycięte podświetlane sylwetki lecących ptaków, nawiązujące do charakteru obiektu.
Budynek wyposażony w następujące instalacje: wody, kanalizacja sanitarna, deszczowa, centralnego ogrzewania, wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna z klimatyzacją, elektryczna, nisko prądowe, odgromowa, gazu, panele fotowoltaiczne.
Podstawowe źródło ciepła w budynku muzealnym ma być zapewnione poprzez pompę ciepła. Woda opadowa z dachów ma być retencjonowana w zbiorniku do wtórnego wykorzystania.
Do budynku przylega tzw. muszla odsłuchowa, która ma za zadanie wychwytywanie dźwięków z otoczenia. Na terenie wokół Ośrodka planuje się elementy małej architektury: wiatę i stojak na rowery, ławki i kosze na śmieci. W ramach zagospodarowania terenu przewidziano m.in: wykonanie drogi dojazdowej, miejsca postojowe dla autokarów i samochodów osobowych (w tym dla osób niepełnosprawnych).., na posadzce ma być wykonana gra planszowa „Gra w Gęś” o przybliżonych wymiarach 10 x 10 m.
W wyniku realizacji tego działania zostanie wybudowany budynek Ośrodka Muzealno-Edukacyjnego wraz z zapleczem administracyjnym oraz technicznym.
Czas realizacji: III kw. 2018 - IV kw. 2019
Etap III – Budowa muzeum
Wykonanie wystaw i wyposażenie wnętrz Ośrodka Muzealno-Edukacyjnego, w tym:
- Wyposażenie wystawy stałej w elementy meblowe, elementy scenografii, maszyny edukacyjne, plansze itd.
- Wykonanie szczegółowych scenariuszy, opisów od poszczególnych punktów edukacyjnych, plansz, gier i maszyn edukacyjnych, wykonanie materiałów audio i wideo.
- Nadzór autorski nad wykonaniem wystaw i wyposażenia.
Głównym elementem nowego Ośrodka ma być nowocześnie przygotowana wystawa stała, podzielona na kilka pomieszczeń. Scenariusz wystawy stałej ma na celu przedstawienie walorów przyrodniczych i wartości kulturowych Ujścia Warty, ma być adresowany do wszystkich grup wiekowych, ma uczyć i bawić. Narracja koncentruje się wokół 3 osi tematycznych, związanych z charakterystycznymi dla Parku zagadnieniami: krajobrazem, światem zwierząt ze szczególnym uwzględnieniem ptaków oraz procesami przyrodniczymi. Ekspozycja zwraca uwagę na bogactwo zasobów naturalnych Parku i uświadamia konieczność ich ochrony. Pierwsza sala „Ptakom podobni” pokazuje Park jako przystanek na trasie migrujących ptaków. Aby zwiedzający poczuli się jak podróżni, którzy za chwilę odbędą podróż w przestworzach, w Sali znajduje się makieta fragmentu kadłuba samolotu. Dalsza trasa umożliwia przejście przez jedną z dwóch sal. W pierwszej („Lot balonem”) będzie można zobaczyć Park z perspektywy przelatujących ptaków. Druga („Ptasi nawigator”) to laboratorium wiedzy o ptakach Parku. Znajdować się tam będą maszyny edukacyjne, stanowiska odsłuchowe, prezentacje multimedialne i inne atrakcje pogłębiające wiedzę o Parku. W kolejnej sali, związanej z krajobrazem, znajduje się m.in. stanowisko, na którym można będzie poznać obszary niedostępne dla turystów poprzez multimedialny rejs łodzią. W Sali „Rzeka” znajdować się będzie duże akwarium, pokazujące podwodne życie Parku. Ostatnia sala zawiera makiety żeremi bobrowych, ekspozycję dot. Słońska oraz laboratorium z grami i zabawami, sprawdzającymi wiedzę zdobytą podczas zwiedzania ekspozycji. Projektowana ekspozycja ma być w całości przystosowana dla osób niepełnosprawnych ruchowo. Ekspozycja jest bogata w elementy interaktywne dźwiękowo-dotykowe, co czyni ją przyjazną dla osób nie dowidzących bądź niesłyszących.
Równolegle z wykonywaniem wystawy stałej będą przygotowywane szczegółowych scenariuszy, opisów od poszczególnych punktów edukacyjnych, plansz, gier i maszyn edukacyjnych, wykonanie materiałów audio i wideo. Oprócz nadzoru autorskiego, zaplanowano nadzór budowlany.
W wyniku tych działań Park zyska nowoczesną bazę do prowadzenia całorocznych działań edukacyjnych dla większej niż dotychczas ilości osób oraz zapewni przyjazną i kompleksową obsługę odwiedzających, w tym osób niepełnosprawnych. Nowoczesna, dostosowana do różnych grup wiekowych i percepcyjnych ekspozycja przyrodnicza zapewni pełniejszą realizację celów edukacyjnych Parku. Umożliwi przygotowanie zwiedzających przed wejściem na jego teren. Da również możliwość organizacji wystaw czasowych oraz dzięki salom konferencyjnym, ułatwi zarządzanie obszarem Parku oraz obszarem Ramsar.
Przyczyni się również do wzrostu atrakcyjności turystycznej regionu.
Czas realizacji: I kw. 2019 – kw.IV 2019
Etap IV – budowa muzeum
Działanie ma na celu promocję Ośrodka w celu pełnego wykorzystania jego możliwości w zakresie edukacji i udostępnienia. Planujemy realizację następujących działań:
- warsztaty dla nauczycieli i organizatorów turystyki z regionu jako potencjalnie jednego z największych odbiorców działań edukacyjnych realizowanych przez Ośrodek. Zaplanowano przeprowadzenie 4 jedno-dniowych warsztatów prezentujących ofertę edukacyjną i możliwości przeprowadzania lekcji muzealnych w nowym Ośrodku. Będą to odrębne warsztaty dla: grupa 1 - nauczycieli przedszkoli oraz klas I-III; grupa 2 - nauczycieli IV-VIII; grupa 3 – nauczycieli szkół ponadpodstawowych oraz animatorów z ośrodków kultury grupa 4 - dla organizatorów turystyki z regionu. Do udziału w warsztatach zostaną również zaproszeni nauczyciele z placówek zajmujących się osobami niepełnosprawnymi . W ich trakcie zostanie zaprezentowana wystawa stała (eksponaty, gry i maszyny edukacyjne). Przedstawiona zostanie oferta edukacyjna Parku , w szczególności możliwość przeprowadzenia, uczestnictwa w lekcjach w nowym Ośrodku.
- w Ośrodku zostaną umieszczone tablice informacyjne i pamiątkowa
- informacje do prasy, na portale społecznościowe, strony www.
Działanie ma na celu promocję nowego Ośrodka Muzealno-Edukacyjnego, co zapewni mu większą frekwencję i przyczyni się do efektywnego wykorzystania.
Czas realizacji: II kw. 2018 - II kw. 2021
- autor: Roman Skudynowski
